www.apbezpieczenstwo.fora.pl

Karo!ina:)

Zagadnienia na kolokwium 10.05.2010

1. Proces kształcenia
2. Elementy procesu kształcenia
3. Ogniwa procesu edukacyjnego
4. Zasady nauczania
5. Indywidualizacja w kształceniu
6. Pedagogiczna teoria doboru treści w kształceniu
7. Cele kształcenia, operacjonalizacja, taksonomia
8. Teologia kształcenia

Jeżeli ktoś coś ma niech wrzuca Smile

gosiulkahej

Proces dydaktyczny-(proces kształcenia,proces nauczania)intencjonalny,swiadomy,prawidłowy i przebiegający regularnie ciąg czynności nauczyciela i uczniów ukierunkowany na opanowaniu przez uczniów wiedzy o świecie,kształtowanie umiejętności i nawyków rozwijanie zdolności i zainteresowań kształtowanie przekonań i postaw a także na realizację innych założonych celów dydaktycznych
Ogniwa:
-tworzenie ładu zew i wew przez uswiadomienie uczniom celów i zadan nauczania – uczenia się zdyscyplinowanie klasy,zapewnienie materialnych elementów kształcenia
-zaznajomienie uczniów z nowym materiałem poprzez bezpośredni kontakt zmysłowy połączony z komentarzem słownym
-tworzenie uogólnień o poznanych faktach i zależnościach zachodzących między nimi,co w efekcie prowadzi do kształtowania pojęć i sądów w uczniach
-wiązanie teorii z praktyką
-kształtownie umiejętności,nawyków i przyzwyczajeń
-utrwalenie wiadomości i umiejętności
-kontrola i ocena wyników nauczania – uczenia się

Proces dydaktyczny-(kształcenie obronne)jest procesem obejmującym ogół czynności nauczycieli(instruktorów,dowódców)i uczniów (studentów,żołnierzy,słuchaczy, pracowników) prowadzących do opanowania przez tych drugich określonego zakresu wiedzy obronnej oraz nabycia praktycznych umiejętności nawyków z tej dziedziny ale także rozwinięcia w nich zdolności,zainteresowań ,postaw,przekonań,poglądów i opinii związanych z szeroko rozumianą obronnością. Tak, więc proces kształcenia obronnego integruje proces nauczania i uczenia się, ale także pozostaje w bliskim związku z procesem wych.obronnego edukacją, obroną oraz samokształceniem.(K.Żegnałek)
Ogniwa podającego toku pracy Dyd. Sad

W.Okoń)
1.Uswiadomienie uczniom celów i zad Dyd
2.zaznajomienie uczniów z nowym materiałem
Kierowanie procesem uogólniania przekazanej wiedzy
4.utrwalanie umiejętności,nawyków i przyzwyczajeń
5.kształtowanie umiejętności ,nawyków i przyzwyczajeń
6.wiązanie teorii z praktyką
7.kontrola i ocena wyników kształcenia

Ogniwa poszukującego toku pracy Dyd.:(Cz.Kupisiewicz)
1.uświadomienie sobie przez uczniów,pracujących pod kierunkiem nauczyciela,określonej trudności o charakterze teoretycznym lub praktycznym, co stanowi punkt wyjścia do samodzielnego sformułowania przez nich problemu
2.sformułowanie problemu(określenie trudności) i jego analiza
3.formułowanie hipotez
4.empiryczna weryfikacja przyjętej hipotezy na podstawie obserwacji, eksperymentu lub lektury odpowiednich materiałów
5.właczenie nowych wiadomości do systemu posiadanej przez uczniów wiedzy utrwalenie i zastosowanie ich w działalności teoretycznej i praktycznej

Składniki procesu kształcenia obronnego:
1.nauczyciele(instruktorzy,dowódcy,wychowawcy)
2.uczniowie(studenci,słuchacze,żołnierze,pracownicy)
3.cele i treści kształcenia
4.infrastruktura Dyd.(warunki lokalowe),czynniki ułatwiające skuteczne przekazywanie i przyswajanie treści ksz.obronnego do których zalicza się:
5.zasady kształcenia
6.formy organizacyjne ksz.
7.metody ksz.
8.środki Dyd.
9.system sprawdzania i oceniania uzyskanych wyników
Zasady nauczania:
1)Zasada poglądowości-W.Okoń:zespół norm które wywodza się z prawidłowości procesu kształcenia,dotyczących poznania rzeczywistości na podstawie obserwacji,myslenia i praktyki na drodze od konkretu do abstrakcji i od abstrakcji do konkretu Kupisiewicz:wymaga onaaby nauka szkolna opierała się na poznaniu rzeczywistości, tzn.konkretnych rzeczy, zjawisk,wydarzeń i procesów lub przynajmniej ich poglądowych przedstawień
2)zasada systemowości-polega na systematycznym przyswajaniu wiadomości i umiejętności oraz ich systematycznym utrwalaniu to także porządkowanie które sprowadza się do racjonalnego podzielenia tresci na sensowne fragmenty a następnie przekazywanie ich w odpowiedniej kolejności Kupisiewicz:zasada ta ukazuje dokładne poklasyfikowanie informacji,jej optymalne uporządkowanie oraz płynne bez przerw i zakłóceń wprowadzenie do procesu kształcenia. Szerzej rozumiana jest jako zobowiązanie do starannego planowania i szczegółowego przygotowania zajeć dydaktycznych przez nauczyciela.
3)zasada łączenia teorii z praktyką-służy przygotowaniu uczniów do racjonalnego posługiwania się wiedzą w różnych sytuacjach praktycznych. Żegnałek:nakazuje nauczycielom,instruktorom,dowódcom i wych.wojskowym tak prowadzić działalność dyd aby uczniowie,słuchacze,studenci czy zołnierze widzieli użyteczność przyswajanej przez nich wiedzy umiejętności a tym samym i sensu uczenia się. Zatem istotą tej zasady jest harmonijne wiązanie ze soba wiedzy teoretycznej z praktyką życia codziennego.
tyle zdążylam nadziergać Smile

ania108

1. zasada poglądowości
- bezpośrednie poznanie rzeczywistości oparte na obserwacji, pomiarze i czynnościach praktycznych powinno być punktem wyjścia w tych przypadkach gdy uczniowie nie dysponują jeszcze zasobami spostrzeżeń i wyobrażeń
- aby uczeń mógł zdobyć rzetelną, trwałą i operatywna wiedzę w drodze bezpośredniego poznawania, należy umiejętnie kierować jego działalnością poznawczą tzn. dostarczać mu odpowiednich wskazówek, zwracać jego uwagę na istotne cechy przedmiotu
2. zasada przystępności w nauczaniu (stopniowania trudności)
Polega na stopniowaniu trudności, wyraża konieczność dostosowania metod i treści nauczania do rozwoju i możliwości
- wychodzimy od tego co dla ucznia bliskie
- od tego co jest dla uczniów łatwiejsze do tego co jest trudniejsze
- od tego co jest uczniom znane do tego co nowe i mało znane
- w procesie nauczania – uczenia się należy uwzględniać różnice w tempie pracy i stopniu zaawansowania w nauce

3.zasada świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie kształcenia(operatywności wiedzy)
Dotyczy umiejętności wykorzystywania nowej wiedzy w pracy szkolnej , pozaszkolnej w każdej nowej sytuacji życiowej.
- nauczyciel stara się poznać indywidualne zainteresowania uczniów, stawiać uczniów w sytuacjach wymagających dostrzegania i wyjaśniania niezgodności między obserwowanymi faktami, a posiadaną wiedzą oraz stwarzać warunki dla grupowych form pracy
4.zasada systematyczności.
Polega na systematycznych przyswajaniu wiadomości i umiejętności oraz ich systematycznym utrwalaniu to także porządkowanie, które sprawdza się do racjonalnego podzielenia treści na sensowne fragmenty a następnie przekazywanie ich w odpowiedniej kolejności.
- warunkiem jest określenie stanu wiedzy wyjściowej uczniów oraz systematyczne nawiązywanie do niej
- ustalanie tzw. merytorycznego stanu wiedzy wyjściowej uczniów oraz eksponowanie na jego tle i w powiązaniu z nimi wiadomości i umiejętności co wymaga na ogół podzielenia tematu na punkty i podpunkty
- streszczenia i systematyzujące powtórzenia powinny być stosowane nie tylko na początku lekcji, gdy zazwyczaj dotyczą materiału zrealizowanego dawniej, ale także na końcu lekcji – dla utrwalenia (...) i po jego zakończeniu tematów cząstkowych
- wdrażanie uczniów do pracy samodzielnej i systematycznej
5.zasada trwałości wiedzy uczniów (trwałości wiedzy, umiejętności i nawyków)
Wskazuje na konieczność takiego organizowania procesu kształcenia, który umożliwi uczniom jak najdłuższe zapamiętywanie poznanie wiadomości i opanowywanie umiejętności aby w odpowiednich sytuacjach mogli je skutecznie wykorzystać.
- nowy materiał musi być ukierunkowany na zainteresowania uczniów i wytworzyć pozytywne motywy uczenia się
- ćwiczenia mające na celu utrwalenie przerobionego materiału stosujemy po sprawdzeniu czy wszyscy uczniowie dobrze zrozumieli ów materiał
- systematyczna kontrola wyników nauczania połączona z uzasadnioną i komunikowaną uczniom ocena ich pracy, wpływa korzystnie na trwałość wiedzy
6.zasada operatywności wiedzy (samodzielności)
Nakazuje rozwijanie u uczniów samodzielności myślenia i działania.
- zasada ta akcentuje potrzebę wdrażania dzieci do dostrzegania i samodzielnego rozwiązywania określonych problemów teoretycznych i praktycznych
7.zasada wiązania teorii z praktyką
Służy przygotowaniu uczniów do racjonalnego posługiwania się wiedzą w różnych sytuacjach praktycznych do przekształcania otaczającej ich rzeczywistości.
- najogólniej zdobyta wiedzą uczeń powinien posługiwać się w różnorakich sytuacjach praktycznych
5.* zasada efektywności – to związek między celami a wynikami kształcenia. Wymaga ona precyzyjnego sformułowania celów kształcenia które pozwalają wnioskować o efektywności edukacji obronnej w danej szkole.
6.* zasada wdrażania do kształcenia ustawicznego – mówi o konieczność ciągłego dokształcania się oraz umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy i umiejętności
7.* świadomej aktywności – polega ona na świadomym i aktywnym stosunku ucznia do celów uczenia się. Rozwijanie aktywności ucznia służą metody nauczania w których uczeń musi podejmować próby określenia problemu wyszukiwania potrzebnego materiału i analizowanie go w celu odróżnienia tego co istotne i ważne od tego co drugorzędne.
8.(*) zasada indywidualizacji – to zasada uznająca godzenie interesów potrzeb jednostki i zespołu (zbiorowości). Jednostka powinna potrafić realizować swoje indywidualne cele bez szkody dla społeczeństwa.

ania108

Proces kształcenia - ( proces dydaktyczny) – ciąg systematycznych czynności nauczycieli i uczniów umożliwiających uczniom opanowanie wiedzie o świecie, wyrabianie sprawności w jej stosowaniu, rozwijanie zdolności i zainteresowań, kształtowanie przekonań i postaw.

Proces złożony jest z czynności nauczania i uczenia się, zmierza do osiągnięcia wcześniej zaplanowanych rezultatów programu nauczania.

Proces dydaktyczny-(kształcenie obronne)jest procesem obejmującym ogół czynności nauczycieli(instruktorów,dowódców)i uczniów (studentów,żołnierzy,słuchaczy, pracowników) prowadzących do opanowania przez tych drugich określonego zakresu wiedzy obronnej oraz nabycia praktycznych umiejętności nawyków z tej dziedziny ale także rozwinięcia w nich zdolności,zainteresowań ,postaw,przekonań,poglądów i opinii związanych z szeroko rozumianą obronnością. Tak, więc proces kształcenia obronnego integruje proces nauczania i uczenia się, ale także pozostaje w bliskim związku z procesem wych.obronnego edukacją, obroną oraz samokształceniem.(K.Żegnałek)

3. Ogniwa (momenty) procesu dydaktycznego:

1.uświadamianie sobie przez uczniów celów i zadań dydaktycznych nauczania i uczenia się
2.poznawanie nowego materiału
3.uogólnienie nowego materiału
4.utrwalanie wiadomości
5.kształtowanie umiejętności i nawyków
6.wiązanie teorii z praktyką
7.kontrola i ocena wyników nauczania i uczenia się

Ogniwa podającego toku pracy Dyd.W.Okoń)
1.Uswiadomienie uczniom celów i zad Dyd
2.zaznajomienie uczniów z nowym materiałem
Kierowanie procesem uogólniania przekazanej wiedzy
4.utrwalanie umiejętności,nawyków i przyzwyczajeń
5.kształtowanie umiejętności ,nawyków i przyzwyczajeń
6.wiązanie teorii z praktyką
7.kontrola i ocena wyników kształcenia

Ogniwa poszukującego toku pracy Dyd.:(Cz.Kupisiewicz)
1.uświadomienie sobie przez uczniów,pracujących pod kierunkiem nauczyciela,określonej trudności o charakterze teoretycznym lub praktycznym, co stanowi punkt wyjścia do samodzielnego sformułowania przez nich problemu
2.sformułowanie problemu(określenie trudności) i jego analiza
3.formułowanie hipotez
4.empiryczna weryfikacja przyjętej hipotezy na podstawie obserwacji, eksperymentu lub lektury odpowiednich materiałów
5.właczenie nowych wiadomości do systemu posiadanej przez uczniów wiedzy utrwalenie i zastosowanie ich w działalności teoretycznej i praktycznej

Składniki procesu kształcenia obronnego:
1.nauczyciele(instruktorzy,dowódcy,wychowawcy)
2.uczniowie(studenci,słuchacze,żołnierze,pracownicy)
3.cele i treści kształcenia
4.infrastruktura Dyd.(warunki lokalowe),czynniki ułatwiające skuteczne przekazywanie i przyswajanie treści ksz.obronnego do których zalicza się:
5.zasady kształcenia
6.formy organizacyjne ksz.
7.metody ksz.
8.środki Dyd.
9.system sprawdzania i oceniania uzyskanych wyników

4.Zasady nauczania
Zasady nauczania to ogólne normy, kanony, reguły postępowania dydaktycznego, których stosowanie umożliwia nauczycielowi zaznajamianie uczących się z usystematyzowanymi treściami nauczania oraz kształtowanie postaw zawodowych, a także pozwoli na wdrożenie ich do samokształcenia.
Zasady kształcenia – to normy postępowania dydaktycznego których postrzeganie pozwala nauczycielowi zaznajomić uczniów z podstawami usystematyzowanej wiedzy, rozwijać ich zainteresowania i zdolności poznawcze, wpajać im poszczególne poglądy i przekonania oraz wdrażać do samokształcenia.

Wg W. Okonia:
Systematyczności , poglądowości , samodzielności, związania teorii z praktyką , efektywności, przystępności , indywidualizacji i uspołecznienia, czyli związku interesów jednostki i zbiorowości

Wg Cz. Kupisiewicza

Poglądowości, przystępności, świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie nauczania i uczenia się, systematyczności , Trwałości zdobywanej wiedzy, operatywności, wiązania teorii z praktyką .

1. zasada poglądowości
- bezpośrednie poznanie rzeczywistości oparte na obserwacji, pomiarze i czynnościach praktycznych powinno być punktem wyjścia w tych przypadkach gdy uczniowie nie dysponują jeszcze zasobami spostrzeżeń i wyobrażeń
- aby uczeń mógł zdobyć rzetelną, trwałą i operatywna wiedzę w drodze bezpośredniego poznawania, należy umiejętnie kierować jego działalnością poznawczą tzn. dostarczać mu odpowiednich wskazówek, zwracać jego uwagę na istotne cechy przedmiotu
2. zasada przystępności w nauczaniu (stopniowania trudności)
Polega na stopniowaniu trudności, wyraża konieczność dostosowania metod i treści nauczania do rozwoju i możliwości
- wychodzimy od tego co dla ucznia bliskie
- od tego co jest dla uczniów łatwiejsze do tego co jest trudniejsze
- od tego co jest uczniom znane do tego co nowe i mało znane
- w procesie nauczania – uczenia się należy uwzględniać różnice w tempie pracy i stopniu zaawansowania w nauce

3.zasada świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie kształcenia(operatywności wiedzy)
Dotyczy umiejętności wykorzystywania nowej wiedzy w pracy szkolnej , pozaszkolnej w każdej nowej sytuacji życiowej.
- nauczyciel stara się poznać indywidualne zainteresowania uczniów, stawiać uczniów w sytuacjach wymagających dostrzegania i wyjaśniania niezgodności między obserwowanymi faktami, a posiadaną wiedzą oraz stwarzać warunki dla grupowych form pracy
4.zasada systematyczności.
Polega na systematycznych przyswajaniu wiadomości i umiejętności oraz ich systematycznym utrwalaniu to także porządkowanie, które sprawdza się do racjonalnego podzielenia treści na sensowne fragmenty a następnie przekazywanie ich w odpowiedniej kolejności.
- warunkiem jest określenie stanu wiedzy wyjściowej uczniów oraz systematyczne nawiązywanie do niej
- ustalanie tzw. merytorycznego stanu wiedzy wyjściowej uczniów oraz eksponowanie na jego tle i w powiązaniu z nimi wiadomości i umiejętności co wymaga na ogół podzielenia tematu na punkty i podpunkty
- streszczenia i systematyzujące powtórzenia powinny być stosowane nie tylko na początku lekcji, gdy zazwyczaj dotyczą materiału zrealizowanego dawniej, ale także na końcu lekcji – dla utrwalenia (...) i po jego zakończeniu tematów cząstkowych
- wdrażanie uczniów do pracy samodzielnej i systematycznej
5.zasada trwałości wiedzy uczniów (trwałości wiedzy, umiejętności i nawyków)
Wskazuje na konieczność takiego organizowania procesu kształcenia, który umożliwi uczniom jak najdłuższe zapamiętywanie poznanie wiadomości i opanowywanie umiejętności aby w odpowiednich sytuacjach mogli je skutecznie wykorzystać.
- nowy materiał musi być ukierunkowany na zainteresowania uczniów i wytworzyć pozytywne motywy uczenia się
- ćwiczenia mające na celu utrwalenie przerobionego materiału stosujemy po sprawdzeniu czy wszyscy uczniowie dobrze zrozumieli ów materiał
- systematyczna kontrola wyników nauczania połączona z uzasadnioną i komunikowaną uczniom ocena ich pracy, wpływa korzystnie na trwałość wiedzy
6.zasada operatywności wiedzy (samodzielności)
Nakazuje rozwijanie u uczniów samodzielności myślenia i działania.
- zasada ta akcentuje potrzebę wdrażania dzieci do dostrzegania i samodzielnego rozwiązywania określonych problemów teoretycznych i praktycznych
7.zasada wiązania teorii z praktyką
Służy przygotowaniu uczniów do racjonalnego posługiwania się wiedzą w różnych sytuacjach praktycznych do przekształcania otaczającej ich rzeczywistości.
- najogólniej zdobyta wiedzą uczeń powinien posługiwać się w różnorakich sytuacjach praktycznych
5.* zasada efektywności – to związek między celami a wynikami kształcenia. Wymaga ona precyzyjnego sformułowania celów kształcenia które pozwalają wnioskować o efektywności edukacji obronnej w danej szkole.
6.* zasada wdrażania do kształcenia ustawicznego – mówi o konieczność ciągłego dokształcania się oraz umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy i umiejętności
7.* świadomej aktywności – polega ona na świadomym i aktywnym stosunku ucznia do celów uczenia się. Rozwijanie aktywności ucznia służą metody nauczania w których uczeń musi podejmować próby określenia problemu wyszukiwania potrzebnego materiału i analizowanie go w celu odróżnienia tego co istotne i ważne od tego co drugorzędne.
8.(*) zasada indywidualizacji – to zasada uznająca godzenie interesów potrzeb jednostki i zespołu (zbiorowości). Jednostka powinna potrafić realizować swoje indywidualne cele bez szkody dla społeczeństwa.

Indywidualizacja (od łac. individuus, co oznacza niepodzielny) jest organizowaniem nauczania i wychowania w sposób uwzględniający w swoim założeniu fakt występowania różnic w zakresie zdolności, umiejętności, zainteresowań itp. między poszczególnymi uczniami w określonym wieku szkolnym. Celem indywidualizacji pracy ucznia jest poprawianie wyników uczenia się dzięki wykorzystaniu indywidualnych właściwości uczącego się i zwiększaniu jego indywidualnych możliwości. Indywidualizacja procesu nauczania - uczenia się polega na tym, aby proces ten był:
• dostosowany do możliwości ucznia;
• wykorzystywał te możliwości w największym stopniu;
• oraz rozwijał je.

Zasada indywidualizacji od niedawna zaczęła pojawiać się w typologiach zasad dydaktycznych. Polega ona przede wszystkim na takim organizowaniu procesu nauczania – uczenia się, w którym z jednej strony uwzględniane są indywidualne możliwości ucznia, z drugiej strony współpraca i współdziałanie wszystkich uczniów w klasie. Zatem podstawowym zadaniem nauczyciela jest przebudowa struktury procesu dydaktycznego w taki sposób, „by w ramach tych samych treści, tego samego zagadnienia tematycznego, można było wykorzystać różne zakresy treści w odniesieniu do poszczególnych uczniów lub przynajmniej do trzech ich podstawowych grup, tj. do uczniów najzdolniejszych, przeciętnych i najsłabszych” (M. Śnieżyński, Zarys dydaktyki dialogu) . Nauczanie zindywidualizowane ma ogromną wartość dydaktyczną i przeżywa rozkwit.
Zasada indywidualizacji i uspołecznienia musi łączyć interes społeczny z indywidualnym. Najbardziej widoczne stosowanie tej zasady można zauważyć w zajęciach prowadzonych w małych grupach. Tak zorganizowany proces kształcenia spełnia szereg funkcji dydaktycznych. Najważniejsze z nich to:
• Funkcja motywacyjna ( uczeń ma świadomość współpracy i nie może pozostać bezczynnym).
• Funkcja aktywizująca (uczeń nie może pozostawać biernym uczestnikiem zajęć).
• Funkcja kontrolna (praca ucznia jest natychmiast poddawana ocenie grupy).
• Funkcja wychowawcza (uczeń uczestniczy w podejmowaniu decyzji).

Indywidualizacja kształcenia z jednej strony uwzględnia możliwości i preferencje wychowanka w zakresie sposobów uczenia się, a z drugiej strony stwarza warunki do kształtowania osobowości, dokonywania wyboru własnej hierarchii wartości. Tak pojmowana indywidualizacja jest zgodna z doktryna edukacji krytyczno – kreatywnej, w której akcentuje się obowiązki oświaty wobec ucznia i wychowanka (T. Lewowicki). Jest ona również oparta o dialog, który się nawiązuje pomiędzy wychowawcą i wychowankiem. Tylko w dialogu opartym o świadomy wybór, w którym jeden przyjmuje wolność drugiego oraz sympatię i wsparcie może dokonać się trafna diagnoza i w związku z tym odpowiednio zastosowana indywidualizacja kształcenia i wychowania. Zrozumienie przez obie strony celów spotkania może rozpocząć prawdziwy proces wychowawczy.

Do najważniejszych teorii doboru kształcenia zalicza się :
1.Materializm dydaktyczny – zwolennicy materializmu dydaktycznego uważali , że zasadniczym celem pracy szkoły powinno być przekazanie uczniom jak największego zasobu wiadomości z możliwie różnych dziedzin nauki .
Główne założenia materializmu dydaktycznego (encyklopedyzmu):
• Najważniejszym zadaniem szkoły jest przekazanie uczniom jak największej ilości wiadomości z różnych dziedzin nauki
• Encyklopedyści uważali, że proporcjonalnie do ilości przyswojonego materiału przez ucznia rośnie stopień zrozumienia
• Umieszczenie dotychczasowych programach nauczania jak najwięcej materiału ze swojej dyscypliny
Słabości i wady encyklopedyzmu:
- przeładowanie programów szkolnych
- niedostateczny stopień korelacji treści i kształcenia
- pośpiech i powierzchowność dotychczasowych realizacji treści
- uczniowie są bierni

2.Formalizm dydaktyczny – zwolennicy formalizmu dydaktycznego uważali treść kształcenia jedynie za środek służący do rozwijania zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów . Celem szkoły jest pogłębianie , rozszerzanie i uszlachetnianie tych zdolności i zainteresowań . Dlatego głównym kryterium doboru przedmiotów nauczania powinna być ich zdaniem wartość kształcąca danego, przedmiotu jego przydatność do kształcenia i rozwijania sił poznawczych uczniów .
Główne założenia formalizmu dydaktycznego:
• Treści kształcenia to tylko środek służący do rozwijania zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów
• Cel szkoły to pogłębianie, rozszerzanie, uszlachetnianie właśnie tych zdolności
• Do ich rozwijania najlepiej nadają się przedmioty instrumentalne, czyli matematyka i języki
• Zwolennicy tej teorii: Heraklit, Schmidt
Słabości formalizmu dydaktycznego:
- eksponowanie podmiotowej strony kształcenia
- pomijanie przekazywania usystematyzowanej wiedzy dotychczasowych świecie
- ignorowanie rozwijania umiejętności praktycznych

3.Utylitaryzm dydaktyczny – według Deweya istotnym czynnikiem w zakresie korelacji określonych przedmiotów szkolnych nie jest ani przyrodoznawstwo ,ani literatura , ani historia , ni geografia , lecz tylko indywidualna i społeczna aktywność ucznia . Dlatego też przy doborze treści kształcenia należy koncentrować uwagę na zajęciach typu ekspresyjnego i konstrukcyjnego , wyznaczając właściwe miejsce gotowaniu , szyciu , robotom ręcznym itp.
główne założenia utylitaryzmu:
• Przedstawiciele: John Dewey, dotychczasowych. Kerschensteiner
• Kryterium doboru treści jest rekonstrukcja społecznych doświadczeń ludzkości
• Szkoła winna być miniaturą życia społecznego, miejsca, które przygotowuje do działalności praktycznej
• Układając program nauczania należy kierować się zasadami:
- problemowe podejście do treści kształcenia
- kształtowanie umiejętności praktycznych
- łączenie pracy z zabawą
- aktywizowanie uczniów
- włączanie uczniów dotychczasowych nurt życia środowiska lokalnego
Słabości utylitaryzmu dydaktycznego:
- nacisk na rozwój umiejętności i sprawności
- pomijanie przekazywania usystematyzowanej wiedzy dotychczasowych świecie
- subiektywne kryteria doboru treści kształcenia.
- materializm funkcjonalny

4.Teoria problemowo – kompleksowa – względem Suchodolskiego : Na cel pracy dydaktyczno – wychowawczej rzutuje dobór i układ treści programowej . Treści te powinny dotyczyć problemów współczesnego świata , a mianowicie problemów z zakresu techniki , socjologii , ekonomii , sztuki kultury estetycznej itp. Układ treści w programach dla szkół podstawowych powinien być jednolity , natomiast zróżnicowanie należy poprowadzić stopniowo na poziomach ponadpodstawowych .
Główne założenia teorii problemowo – kompleksowej:
• Twórca: B. Suchodolski
• Postuluje kompleksowe łączenie wiedzy z różnych dziedzin nauki
• Zamiast dotychczasowego układu informacyjno – systematycznego należy wprowadzić problemowo – kompleksowy układ materiału nauczania, tj., aby nie uczyć przedmiotów odrębnie, dotychczasowych integrować ich treść
• Treści kształcenia powinny dotyczyć problemów współczesnego świata
• Przedmiotem działalności poznawczej uczniów należy uczynić problemy, których rozwiązanie wymaga posłużenia się wiedzą z różnych dziedzin

5.Strukturalizm – przesłanką wyjściową strukturalizmu było stwierdzenie , iż programy nauczania są przeładowane materiałem , co powoduje wiele ujemnych następstw , a postulat jego redukcji pozostaje w sprzeczności z rozwojem nauki , której osiągnięcia powinny być uwzględniane w programach szkolnych . Mechaniczna realizacja wymienionego postulatu mogłaby zatem naruszyć zasadę systematycznego układu treści kształcenia . Aby uniknąć tego niebezpieczeństwa trzeba włączyć do programu treści najważniejsze , stanowiące trwały dorobek danej nauki nawiązując jednak i do jej historycznego źródła i osiągnięć naukowych .
Główne założenia strukturalizmu:
Twórca: K. Sośnicki
• Włączenie do programów nauczania treści najważniejszych, stanowiących trwały dorobek nauki i nawiązujące do jej najnowszych osiągnięć
• Podział treści nauczania na „elementy podstawowe” (o trwałej wartości kształcącej) i „elementy wtórne” (fakultatywne, nadobowiązkowe).

6.Egzemplaryzm – Scheuerla – Wychodzili z założenia , że bezwzględnie konieczna jest redukcja materiału nauczania przewidzianego w dotychczasowych programach dla różnych typów szkół . Redukcja ta nie powinna jednak prowadzić do zubożenia obrazu świata odzwierciedlanego w świadomości uczniów , gdyż pociągnęłoby to za sobą wiele nie korzystnych skutków pedagogicznych i poza pedagogicznych .
Główne założenia egzemplaryzm:
Twórcy: M. Dagenschein, popularyzator – Hans Schekert
• Konieczność bezwzględnej redukcji materiału nauczania, ale takiej, aby nie doprowadziła do zubożenia procesu kształcenia
• Nauczanie paradygmatyczne – materiał nauczania ułożony dotychczasowych sposób wzorcowy, ogniskowy (nie schematyczny)
• Zasada egzemplarycznego układu treści – wiedza przekazywana jest przy pomocy egzemplarzy tematycznych, pewnych przykładów, które są reprezentatywne dla danego tematu.
7.Materializm Funkcjonalny – Wzg. Okonia – podkreśla opracowania teorii która zapewniałaby uczniom zarówno wiedzę jak i umiejętności posługiwania się nią w procesie przekształcania rzeczywistości . U podstaw tej nowej teorii musi się znaleźć o integralnym związku poznania z działaniem .Zgodnie z tym założeniem podstawowym kryterium doboru i układu treści programowych powinny być względy światopoglądowe .
Główne założenia materializmu funkcjonalnego:
• Podkreśla konieczność przekazywania uczniom dotychczasowych procesie kształcenia wiedzy, jak i rozwijanie umiejętności posługiwania się nią
• Założenie dotychczasowych trwałym związku poznania z działaniem
• Dotychczasowych materiałach nauczania należy eksponować „idee przewodnie"

8.Teoria programowania dydaktycznego – w przeciwieństwie do opisywanych dotychczas teorii , stanowi odpowiedź nie tyle na pytanie czego uczyć na określonym szczeble dydaktyczno wychowawczym , co raczej jak to czynić w sposób optymalny . Dlatego też rzecznicy tej teorii przywiązują dużą wagę do starannej analizy treści kształcenia , a zwłaszcza składających się na tę treść wiadomości oraz zachodzących między nimi związków w tym celu posługują się przeważnie metodą tzw. .macierzy dydaktycznych oraz metodą grafów .
programowanie dydaktyczne
patrząc na tę teorię z punktu widzenia wcześniejszych informacji, można zauważyć, że w przeciwieństwie do nich, teoria programowo - dydaktyczna daje odpowiedź na pytanie w jaki sposób uczyć, by odnosić optymalne wyniki. Dlatego zwolennicy tej wizji kształcenia przywiązują znaczną uwagę do analizy treści kształcenia, stosując w tym celu metodę tak zwanych macierzy dydaktycznych i metodę grafów.

Pojęcie celów kształcenia.
Cele kształcenia - kierunkowskazy, świadomie założone skutki, które chcemy osiągnąć w procesie kształcenia; działania, które mają doprowadzić do danego stanu rzeczy.

Znaczenie celów kształcenia w procesie edukacyjnym.
- stanowią podstawowy czynnik wyznaczający rozwiązania innych elementów procesu kształcenia. Są wyznacznikiem doboru i układu treści kształcenia, podstawowym kryterium w doborze metod, form organizacyjnych i środków dydaktycznych.
- stanowią podstawę planowania i organizowania działań uczestników procesu kształcenia
- są kryterium oceny efektywności procesu dydaktycznego.

Rodzaje celów kształcenia:
I podział wg czasu:
• Potencjalne – funkcjonują one do momentu rozpoczęcia procesu dydaktyczno-wychowawczego, czyli do czasu zanim zacznie się je osiągać
• Aktualne – symbolizują one rozpoczęcie procesu edukacyjnego (do realizacji włącza się nauczyciel i uczniowie)
II podział wg przedmiotu i podmiotu kształcenia:
• Rzeczowe (przedmiotowe) – oznaczają określenie zmian w zasobie wiedzy, umiejętnościach jej stosowania w praktycznych i teoretycznych działaniach uczniów.
• Podmiotowe – mamy na uwadze zmiany w rozwoju sprawności umysłowych, postaw i systemu wartości wywołane procesem dydaktyczno-wychowawczym.
III podział wg stopnia ogólności:
• Ogólne – wyrażają to, co ma być „produktem końcowym” tego procesu (wyrażone w kategoriach funkcji).
• Pośrednie – otrzymuje się w rezultacie podziału celów ogólnych wyrażonych w kategoriach funkcji na składniki w postaci czynności.
• Szczegółowe – precyzyjne sposoby wyrażania ogólnych celów w postaci zadań, pytań, problemów, poleceń. Operacyjne cele kształcenia to opisy zachowań uczniów, jakie mają oni przejawiać po ukończeniu lekcji.
IV podział wg sfer osobowości:
• Poznawcze – dotyczą zmian w sferze poznawczej osobowości
• Emocjonalne (afektywne) – dotyczy zmian w sferze afektywnej osobowości
• Psychomotoryczne – dotyczą zmian w sferze psychoruchowej osobowości

Cechy celów kształcenia:
KONSTYTUTYWNE:
• Wykonalność (realność) – dające się zrealizować
• Logiczność – pozbawione wewnętrznych sprzeczności
• Dostrzegalność – określone tak, aby można było ustalić stan ich wykonania
• Wymierność – określone tak, aby można było dostrzec, czy dany cel został zrealizowany, czy nie
• Rzeczowość i precyzyjność – cele powinny zawierać syntetyczny opis tego, co chcemy osiągnąć.
SPECYFICZNE CECHY CELÓW SZCZEGÓŁOWYCH:
• Są sformułowane z punktu widzenia ucznia
• Opisuje, co uczeń potrafi zrobić po zakończeniu procesu kształcenia np. uczeń umie nazwać, rozpoznać, zastosować, przeanalizować itp.
• Wymieniają warunki ograniczające, które muszą być spełnione np.: ograniczenie czasu, ograniczenie liczby błędów, ograniczenie dotyczące tego, co może być stosowane jako pomoc przy wykonaniu zadania itp.
• Reprezentują różne typy zachowania ucznia

Klasyfikacja celów kształcenia.
CELE KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO WG W. OKONIA:
Strona rzeczowa:
• Opanowanie ogólnej wiedzy o przyrodzie, społeczeństwie, technice i sztuce
• Ogólne przygotowanie do działalności praktycznej w świecie i jego przekształcenia
• Kształtowanie świadomości oraz opartych na niej postaw i naukowych przekonań.
Strona osobowościowa (podmiotowa)
• Ogólny rozwój sprawności umysłowej, zdolności poznawczych ze szczególnym uwzględnieniem myślenia oraz uzdolnień twórczych.
• Rozwój potrzeb kulturalnych, motywacji i zainteresowań poznawczych: społecznych, estetycznych i technicznych.
• Wdrażanie do samokształcenia i pracy nad sobą przez całe życie.

TAKSONOMIA CELÓW W. OKONIA:
• Wiadomości o faktach i zależnościach między nimi
• Rozwiązywanie zagadnień teoretycznych i praktycznych
• Samodzielne dokonywanie oceny
• Samodzielne stosowanie wiedzy w nowych sytuacjach.

TAKSONOMIA CELÓW NAUCZANIA WG B. NIEMIERKI:
I. Wiadomości:
1) zapamiętywanie wiadomości
2) zrozumienie wiadomości
II. Umiejętności:
3) stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych (znanych)
4) stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych (nowych, nieznanych)

TAKSONOMIA B. S. BLOOMA ODNOSZĄCA SIĘ DO SFERY POZNAWCZEJ:
I. Wiedza (wiadomości) – znajomość faktów, terminologii, znaków konwencjonalnych, klasyfikacji, pojęć ogólnych, teorii, zasad, praw
II. Rozumienie – transfer, interpretacja, ekstrapolacja – wnioskowanie o całej grupie na podstawie wyników badań dotyczących tylko części.
III. Zastosowanie – metod, reguł, pojęć ogólnych
IV. Analiza – umiejętność dokonywania podziału całości na elementy, ustalania hierarchii tych elementów i stosunków między nimi, analiza elementów, analiza stosunków między nimi.
V. Synteza – tworzenie całości z danych elementów w celu uzyskania nowej struktury, wytworzenie własnego dzieła, opracowanie planu działania, stworzenie obrazu całości na podstawie częściowych danych.
VI. Ewaluacja – ocena na podstawie kryteriów wewnętrznych i zewnętrznych.

CELE W DZIEDZINIE EMOCJONALNEJ WG TAKSONOMII BLOOMA:
• Recepcja – świadomość, chęć odbierania, uwaga skierowana bądź wybiórcza.
• Działanie (reagowanie) – akceptacja, chęć działania, satysfakcja z działania
• Wartościowanie – akceptacja wartości, wybór wartości, zaangażowanie w wartości wybrane
• Organizacja – pojęciowe ujęcie (koncepcja) wartości, tworzenie systemu wartości.
• Wybór własnego systemu wartości (charakteryzowanie) – podporządkowanie postępowania wartościom, przekształcanie systemów wartości w pogląd na świat

KATEGORIA CELÓW W DZIEDZINIE PSYCHOMOTORYCZNEJ WG E. HARROW:
• Czynności odruchowe
• Ruchy podstawowe
• Umiejętności percepcyjne
• Umiejętności fizyczne
• Ruchy wyćwiczone
• Komunikowanie się bezsłowne

jerychowa

az tyle tego???????????????????
no to milo sie zapowiada xD

Karo!ina:)

to całkiem uroczo Very Happy

ja tego nie ogarne do następnej wiosny Very Happy