www.apbezpieczenstwo.fora.pl

jankesss007 · Wysłany: Nie 16:41, 20 Mar 2011 Temat postu: grupa 1 - referaty

CELE I TREŚCI EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA

„Edukacja dla bezpieczeństwa” to określony system dydaktyczno-wychowawczej działalności rodziny, szkoły, wojska, środków masowego przekazu, organizacji społecznych i stowarzyszeń służącej upowszechnianiu idei, wartości, wiedzy i umiejętności bezpośrednio istotnych dla zachowania zewnętrznego i wewnętrznego bezpieczeństwa państwa.

Cele kształcenia są to świadome, z góry oczekiwane, planowane, a zarazem w miarę konkretne efekty edukacji. Cele edukacji obronnej powinny być tak sformułowane, aby nie były fikcją czy abstrakcją, ale były rzeczywiście przydatne w praktyce dydaktycznej.

Kategoryzacja celów:
• cele poznawcze- odnoszące się przede wszystkim do wyposażenia uczniów w system podstawowych wiadomości, umiejętności i nawyków;
• cele kształcące- zakładające rozwój sprawności umysłowej i fizycznej uczących się oraz ich zainteresowań i zdolności;
• cele wychowawcze- służące kształtowaniu wszechstronnie rozwiniętej osobowości, a szczególnie takich jej składników, jak: przekonania, poglądy, opinie, postawy.

Podział celów:
• naczelne
• ogólne
• pośrednie
• szczegółowe
• operacyjne

Cele edukacyjne:
1. Podniesienie ich ogólnego poziomu sprawności umysłowej, w tym szczególnie myślenia kategoriami obronności państwa oraz pogłębienie poczucia przynależności do wspólnoty obywateli państwa polskiego.
2. Przygotowanie młodzieży do racjonalnych zachowań w obliczu zagrożeń cywilizacyjnych i militarnych; aktywnego uczestnictwa w przedsięwzięciach obronnych realizowanych przez organy administracji państwowej, samorządu terytorialnego i organizacje społeczne.
3. Opanowanie podstawowej wiedzy o bezpieczeństwie, w szczególności o organizacji obrony narodowej oraz poznanie zadań państwa, w tym sił zbrojnych, w zapewnieniu bezpieczeństwa narodowego.
4. Obrona i ochrona godności, praw i wolności człowieka, stanowiących ważny komponent bezpieczeństwa i pokoju.
5. Nauczanie edukacji dla bezpieczeństwa powinno służyć przygotowaniu uczniów do indywidualnego ratownictwa przedmedycznego w nagłych stanach zagrożenia życia i wypadkach; samopomocy; udzielania poszkodowanym niezbędnej i możliwej w danych warunkach pomocy; ukształtowaniu postaw ochrony życia i zdrowia własnego oraz innych osób; gotowości udzielania pomocy współobywatelom.

Treści kształcenia obronnego to system wzajemnie ze sobą powiązanych wiadomości, nawyków, wartości i doświadczeń, które przekazywane są lub kształtowane przez nauczycieli i przyswajane bądź opanowywane przez uczniów, w celu nabycia niezbędnych kompetencji do realizacji odpowiednich zadań obronnych w czasie pokoju i działań wojennych.

Struktura treści kształcenia obronnego:
1. wiadomości
2. umiejętności
3. nawyki
4. wartości (systemy wartości)
5. doświadczenia

Koncepcje treści kształcenia:
• informacyjna- oparta na wiadomościach, akcentującą zapamiętanie i odtwarzanie wiadomości;
• czynnościowa- oparta na umiejętnościach, akcentującą wytwarzanie i zastosowanie wiadomości.

Kryteria doboru treści:
• kryterium naukowości
• kryterium społeczno- polityczne
• tradycje narodowe i wojskowe
• poziom rozwoju umysłowego
• kryterium aksjologiczno- teologiczne.

Koncepcje doboru treści kształcenia
1. tradycyjne:
• teoria materializmu dydaktycznego
• teoria formalizmu dydaktycznego
• teoria utylitaryzmu dydaktycznego
2. współczesne:
• teoria materializmu funkcjonalnego
• teoria strukturalizmu dydaktycznego
• teoria problemowo-kompleksowa
• teoria egzemplaryzmu

Osiem wymiarów treści:
1. treść kształcenia jako materiał nauczania
2. typy (rodzaje) operacji na materiale nauczania
3. sposoby wykorzystania operacji na materiale nauczania
4. indywidualne (wewnętrzne) warunki wykonywania operacji na materiale nauczania
5. materialno- techniczne warunki wykonywania operacji na materiale nauczania
6. społeczne warunki wykonywania operacji na materiale nauczania
7. warunki wykonywania operacji wynikające z możliwości (kompetencji) osoby kierującej (nauczyciela)
8. wymagania określające, które z operacji na materiale nauczania i w jakim zakresie maja być opanowane.

Treści nauczania jako materiał nauczania:
1. Zagrożenia ludności czasu pokoju i okresu wojny
2. Podstawowe zadania Obrony Cywilnej w systemie obronnym RP
3. Wybrane zagadnienia międzynarodowego prawa humanitarnego
4. Ochrona ludności w ramach powszechnej samoobrony
5. Ratownictwo i pomoc medyczna
6. Terenoznawstwo

DZIAŁ I - OBRONA CYWILNA
* zagrożenia czasu pokoju i zasady zachowania się w czasie ich wystąpienia, podstawy planowania i organizowania działań uwzględniające najnowsze ustalenia zarządzania i reagowania kryzysowego.
DZIAŁ II - OBRONNOŚĆ KRAJU
* prawa i obowiązki przedpoborowych, poborowych, absolwentów szkół i uczelni wyższych oraz terenoznawstwo lub strzelanie poszerzone o bieg na orientację.
DZIAŁ III - PIERWSZA POMOC W NAGŁYCH WYPADKACH
* nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej powinno być priorytetem każdego człowieka, a udzielenie pomocy obowiązkiem każdego, kto zauważy inną osobę w stanie zagrożenia zdrowia lub życia.

Wiadomości ucznia:
• znajomość zagrożeń dla zdrowia i życia ludzkiego, jakie niosą ze sobą wypadki, katastrofy, awarie oraz środki masowego rażenia;
• znajomość psychologicznych i społecznych problemów w sytuacji zagrożeń, klęsk, katastrof, groźnych awarii i wojny;
• znajomość zasad prowadzenia akcji ratunkowej w przypadkach nagłych stanów zagrożenia życia i wypadków;
• znajomość zagrożeń okresu pokoju i wojny.
Umiejętności ucznia:
• rozpoznawania bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia ludzkiego;
• ratownictwa w nagłych stanach zagrożenia życia i wypadkach;
• samopomocy i udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej poszkodowanym;
alarmowania o zagrożeniu i wzywania pomoc

Ania07

Kształtowanie postawy czynnej w koncepcji Heleny Radlińskiej
Helena Radlińska znana jest szerokim kręgom nauczycieli oraz pracowników społecznych i oświatowych przede wszystkim jako twórca najbardziej wszechstronnej polskiej szkoły pedagogicznej - szkoły pedagogiki społecznej. Położyła też ogromne zasługi dla rozwoju oświaty, była organizatorką i teoretykiem bibliotekarstwa i badaczem czytelnictwa.
Główne prace: Początki pracy oświatowej w Polsce (1912), Książka wśród ludzi (1924), Społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych (1937), Pedagogika społeczna (1961), Z dziejów pracy społecznej i oświatowej w Polsce (1964).
Pojęcie postawy czynnej jest kategorią kluczową w pedagogice Heleny Radlińskiej- na nim opiera się zarysowana przez autorkę koncepcja osobowości oraz teoria sił społecznych, jest też mocno zaangażowane w interpretację zadań wychowania. U podstaw koncepcji leży przekonanie, iż człowiek jest głównym podmiotem społeczeństwa, siłą sprawczą lepszej przyszłości. „Stawanie się” ludzkiej osobowości jest procesem w dużym stopniu samorzutnym; dokonuje się przez wzrastanie jednostki w środowisko i polega z jednej strony na czerpaniu sił z nagromadzonych w nim bodźców rozwojowym (przyrody, ludzi, rzeczy), a z drugiej strony na oddziaływaniu na środowisko. Jest to złożony proces socjalizacji w toku którego jednostka najpierw biernie przyswaja sobie, a potem przetwarza we własnym działaniu sposób myślenia grupy utrwalony w jej dorobku materialnym, w mowie, symbolach, obyczajach, w całym życiu duchowym. Energia zasilającą ten dynamiczny układ jednostka-środowisko są wartości oraz, kształtujące się na ich bazie, więzi społeczne.
Radlińska wyróżnia trzy typy relacji pomiędzy jednostką i środowiskiem: 1) w pewnych sytuacjach jednostka może biernie poddawać się presji otoczenia, ulegać narzuconym jej wartościom; 2) może tez przyjmować postawę obronną, żyć według własnych zasad, nie przejmując wartości obcych własnym przekonaniom, ale tez nie wywierając wpływu na otoczenie; 3) może wreszcie angażować się w sprawy środowiska, co wyraża się nie tylko akceptacją zastanych wartości i zasad, ale i dążeniem do ich przekształcania według wspólnych ideałów; jest to postawa czynna.
Możliwość wyboru postawy wobec środowiska dostępne są zazwyczaj osobom dojrzałym, natomiast w naturalnym przebiegu życia, od dzieciństwa do dorosłości, postawa jednostki wobec otoczenia podlega przemianie: z uległej przechodzi w obronną, a następnie w czynną, co oznacza świadome wrastanie coraz szersze środowisko społeczne. „Człowiek nie musi poddawać się biernie wpływom środowiska. Może, poznając rzeczywistość, wybierać z niej to, z czego uczyni oręż obronny i narzędzie przebudowy. Postawa człowieka wobec środowiska może być twórcza. (…) Twórczość życiowa jednostek dojrzałych zapewnia byt i promieniowanie przejętym wartościom, wzmacnia je własnymi siłami”.
Znaczenie wrastania dla kształtu dojrzałej osobowości niezbędna jest kontrola zarówno nad warunkami rozwoju, co polega na pielęgnowaniu wzrostu (zadatków naturalnych) i przetwarzaniu środowiska wzrastania (tj. celowe wprowadzanie określonych walorów, uzupełniających lub niwelujących procesy selekcji biologicznej i społecznej), a także formami aktywności własnej jednostki, co Radlińska określa jako pobudzanie utajonych sił i „zabezpieczenie udziału w twórczości”.
Wyrazem postawy twórczej angażującej zdolności i siły jednostek jest czyn. Rzadko jednak postawa taka przejawia się samorzutnie. Potrzebna jest interwencja jednostek bardziej dojrzałych i twórczych, które zainspirują i ukierunkują aktywność młodych lub mniej samodzielnych. Nie można tego czynić ani przemocą, ani przez wyłącznie werbalne pouczanie. Najbardziej skuteczne wychowawczo jest wskazywanie wzorców zachowań oraz wdrażanie jednostki do współdziałania z innymi. Przejmowanie wartości- w koncepcji Radlińskiej- to przede wszystkim współuczestnictwo ludzi w rozwiązywaniu realnych zadań bieżącego życia oraz w budowaniu lepszej przyszłości. Współuczestnictwo i współdziałanie ludzi rozwija się opierając się na wrażliwości każdego człowieka na dobro innych oraz świadomości potrzeby i możliwości przeobrażania swego otoczenia. Rezultatem współuczestnictwa i współdziałania jednostek i grup jest więź społeczna, która nie tylko integruje grupę i zwiększa efektywność jej działań, ale także jest ważnym czynnikiem wychowania. Podstawą więzi społecznej są wspólne potrzeby ludzi, ich pragnienia, aspiracje, system wartości- a więc siły inspirujące i ukierunkowujące aktywność jednostek.
Przekonanie Radlińskiej o silnej zależności rozwoju osobowości od środowiska społecznego prowadzi do tezy, że wychowanie odbywa się nie tylko i nie przede wszystkim w szkole, lecz w społeczeństwie i przez społeczeństwo. Proces wychowania organizowany w szkole jest nadmiernie odizolowany od realiów życia, posługuje się autonomicznymi (skutecznymi wewnątrz instytucji) metodami i tym samym nie stwarza młodzieży warunków do praktykowania zasad współżycia społecznego (wpajanie norm moralnych oparte na werbalnych pouczeniach jest mało skuteczne dla ich przyszłości). Zapewnienie łączności pokoleń i kultur jest ważnym zadaniem wychowania. Nie można jednak redukować wychowania do procesu szkolnego, realizowanego w relacji wychowawca- wychowanek, opisanego wyłącznie w kategoriach zjawisk psychicznych. Wychowanie nie polega na wyposażeniu jednostki w gotowe sposoby działania, ułatwiające jedynie adaptację do otoczenia. „Wychowawcy nie mogą wykonać pracy za młodzież: dawanie nie zastąpi szukania”.
Komponentami postawy czynnej są takie przymioty charakteru i umysłu, jak: odwaga, samodzielność, krytycyzm, twórczość. Stanowią potencjał rozwojowy jednostek i społeczeństwa w obliczu przyszłości. Takiego potencjału nie można przekazać w gotowej formie, ale można go rozwijać i wzmacniać w realnym działaniu. W tym właśnie wyraża się bieżąca użyteczność postawy czynnej: praktykowanie określonych cnót jest najlepszym bodźcem do ich ugruntowania. „Postawa czynna człowieka wobec środowiska społecznego i przyrodniczego zapewnia mu stanowisko wyjątkowe w świecie żyjących: zdolność zbiorowego rozwiązywania skomplikowanych zagadnień potęguje siły jednostki. Jednym z mierników wartości stosunków, które badamy, może być suma sił ludzkich, które w danym ustroju i czasie wyzwalają się, uruchamiają, skierowują ku świadomemu wprowadzaniu przemian „na lepsze”. Pożytek społeczny jest więc oczywisty: społeczeństwo zasobne w jednostki aktywne szybciej i lepiej realizuje swoje potrzeby, ma poczucie własnej mocy, łatwiej osiąga poczucie dobrostanu.
Twórcze możliwości jednostek, grup, organizacji i ruchów społecznych zaangażowane w realizowanie wspólnego dobra Radlińska nazwała siłami społecznymi (siłami ludzkimi, działalnymi) i na ich istnieniu oparła główną tezę swojej pedagogiki: „W imię ideału, siłami człowieka wychowanie przetwarza dzień dzisiejszy (…)” ( w tej zwięzłej formuje jest zawarty cel ,zasada i metoda wychowawczego działania).
Uniwersalizm charakteryzowanej koncepcji polega m.in. na tym, że Radlińska nie próbowała określić lepszego jutra w parametrach konkretnych, a jedynie wskazała ogólny cel przemian- demokrację. Podkreśla przy tym, że nie chodzi o realizację jej aspektów formalnoprawnych, lecz o urzeczywistnianie zasady podmiotowego udziału ludzi w kreowaniu własnego świata.

jankesss007

Bezpieczeństwo społeczne

Najbardziej znaną definicją bezpieczeństwa społecznego jest definicja Ilo z 1984: jest to ochrona, którą dostarcza społeczeństwo swoim członkom poprzez zapobieganie ekonomicznej i społecznej nędzy, która może być powodowana redukcją zarobków, chorobą, macierzyństwem, dyskryminacją w sektorze zatrudnienia, bezrobociem, niepełnosprawnością, podeszłym wiekiem i śmiercią. Dostarcza opiekę zdrowotną i ochronę dla rodzin z dziećmi.
Bezpieczeństwo społeczne obejmuje całokształt działań prawnych, organizacyjnych i wychowawczych realizowanych przez podmioty rządowe (narodowe i ponadnarodowe), pozarządowe oraz samych obywateli, które mają na celu zapewnienie pewnego poziomu życia osobom, rodzinom, grupom społecznym oraz niedopuszczenie do ich marginalizacji i wykluczenia społecznego. Chodzi tu zwłaszcza o zapewnienie pomocy ludziom, którzy czasowo lub trwale są niezdolni do pracy zawodowej, znaleźli się przez własną niezaradność w trudnych sytuacjach życiowych, lub ze względu na zaistniałe okoliczności zewnętrzne (np. powódź, pożar) doświadczyli pogorszenia warunków życia. Warto jednak zaznaczyć, iż oferowana pomoc i wsparcie społeczne nie może prowadzić do tzw. bezradności i bierności obywatelskiej, czyli oczekiwania, że państwo rozwiąże za obywateli wszystkie problemy życiowe.

Zagrożenia społeczne

We współczesnym świecie oprócz tradycyjnych już zagrożeń bezpieczeństwa - politycznych, militarnych, naturalnych itp. - pojawiają się coraz to inne niebezpieczeństwa "niekonwencjonalne", które realnie zagrażają społeczeństwom, a które nie są jeszcze do końca zidentyfikowane i zdefiniowane. Godzą one bezpośrednio w sam naród i jego biologiczne oraz egzystencjalne podstawy istnienia, a co za tym idzie stanowią także realne zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa. W literaturze przedmiotu zagrożenia te zostały nazwane zagrożeniami społecznymi, w obrębie, których można wyróżnić zagrożenia socjalne i psychospołeczne. Zagrożenia te w istotny sposób wpływają na jakość i standard życia społecznego, a tym samym na poziom rozwoju cywilizacyjnego nie tylko danego państwa, ale również społeczności międzynarodowych, wśród których, w dobie globalizacji, istnieje nie tylko swobodny przepływ dóbr i usług, ale również wszelkiego rodzaju zagrożeń, z AIDS, narkomanią i handlem ludźmi i ich organami na czele. Niepokojącym zjawiskiem jest również gwałtowny upadek wartości rodziny jako podstawowej komórki społecznej, a co za tym idzie katastrofalny wprost wskaźnik przyrostu naturalnego, który w połączeniu z innymi zagrożeniami społecznymi przyczynia się znacząco do destrukcji współczesnego społeczeństwa, grożąc przerwaniem ciągłości życia narodowego.
Do największych zagrożeń bezpieczeństwa społeczeństw należą bezrobocie, ubóstwo, bezdomność, narkomania, alkoholizm są zagrożeniami społecznymi powodującymi dysfunkcję całych grup społecznych, które zaczynają egzystować na marginesie życia społecznego. Zagrożone społeczności nie tylko nie mogą podołać prawom i obowiązkom wynikającym z bycia obywatelem RP, ale przede wszystkim nie wypełniają podstawowych obowiązków rodzicielskich i wychowawczych w stosunku do swoich dzieci, tym samym rozszerzając zjawiska patologiczne na coraz to młodsze pokolenia. O tym, iż zagrożenia społeczne zaczynają w Polsce dominować świadczy przede wszystkim fakt, iż zdecydowana większość Polaków obawia się utraty pracy i pogorszenia warunków materialnych oraz sytuacji zdrowotnej. Coraz większym zagrożeniem dla Polaków jest przestępczość oraz problem młodych ludzi pozostających bez stałego zajęcia . Negatywny jest również fakt, iż dla co najmniej 10 mln Polaków główną podstawę egzystencji stanowią świadczenia socjalne, które muszą wystarczyć na zaspokojenie potrzeb nierzadko licznej rodziny.

Ochrona bytu i więzi społecznych
Analizując społeczeństwo pod względem pozycji zawodowej i społecznej, cech społeczno-demograficznych oraz warunków życia i zamieszkania, można wytypować pewne grupy ludzi mających największe problemy z osiągnięciem stanu bezpieczeństwa społecznego.

Ze względu na pozycję zawodową i społeczną grupą najbardziej podatną na zagrożenia społeczne są osoby:
• które utraciły pracę lub nie mają możliwości jej podjęcia. Bezrobocie nie tylko wpływa destrukcyjnie na nich samych, ale wywołuje negatywne zjawiska w społecznościach lokalnych;
• zatrudnione w przedsiębiorstwach, które są z różnych przyczyn przeznaczone do likwidacji. Osoby te żyjąw ciągłym zagrożeniu, godząc się na niskie i nieregularne wynagrodzenia;
• utrzymujące się z pracy w sferze budżetowej, zwłaszcza pracownicy publicznej służby zdrowia, oświaty, kultury, sądownictwa, administracji. Wraz z degradacją materialną nastąpił spadek prestiżu zawodowego i pozycji społecznej, a przez to zwiększyły się możliwości korupcji i przestępczości wśród tych osób;
• utrzymujące się z pracy na roli ze względu na złą sytuację rolnictwa w kraju. Zjawisko to potęguje fakt pozostawienia na obszarach dawnych PGR-ów około 370 tys. osób bez możliwości zatrudnienia w innych dziedzinach gospodarki.

Biorąc pod uwagę kryterium społeczno-demograficzne najmniej odporne na zagrożenia społeczne są:
• rodziny wielodzietne oraz rodziny niepełne z przewagą matek samotnie wychowujących dzieci;
• osoby upośledzone umysłowo i fizycznie;
• dzieci i młodzież wychowujące się w rodzinach patologicznych;
• osoby starsze, utrzymujące się z emerytur i rent poniżej minimum socjalnego;
• osoby z różnych przyczyn "wypaczone" społecznie, narażone na bezdomność, alkoholizm, narkomanię, prostytucję itp.

Wreszcie z uwagi na warunki życia, a przede wszystkim uwarunkowania lokalne prawdopodobieństwo znalezienia się w bardzo trudnej sytuacji życiowej występuje wśród mieszkańców regionów:
• najuboższych ekonomicznie;
• najwyższym bezrobociu;
• dotkniętych klęskami naturalnymi, ekologicznymi (powodzie, pożary, inne).

Zjawisko zagrożeń społecznych nie odnosi się do pojedynczych osób, co najmniej grupy ludzi lub danego zbiorowiska osób, przy czym negatywne zjawisko występuje z pewnym natężeniem lub następuje kulminacja oddziaływania kilku wyznaczników. Określa się, iż osoby, które funkcjonują w takich warunkach znalazły się w "krytycznych sytuacjach życiowych". Sytuacje te można rozpoznać po kumulacji następujących zespołów objawów:
1. niezaspokojenie podstawowych potrzeb człowieka;
2. konieczność podjęcia decyzji o wysokim stopniu ryzyka;
3. zawodność dotychczasowych mechanizmów adaptacyjnych;
4. załamanie drogi życiowej;
5. niemożność samodzielnego wyjścia z sytuacji trudnej.

Krytyczne sytuacje życiowe mogą pojawiać się gwałtownie lub narastać przez dłuższy okres, a mogą być spowodowane zarówno przez czynniki obiektywne (wypadek losowy, kryzysy rozwojowe), jak i subiektywne (bierność, niezaradność, zaburzenia psychiczne).

Zadania państwa w zakresie bezpieczeństwa społecznego

Państwo jako najwyższa forma organizacji społeczeństwa przyjęło na siebie wiele obowiązków dotyczących m.in. zagwarantowania ładu, bezpieczeństwa oraz przestrzegania prawa. Pełni więc ze swej natury funkcje usługowe, zarówno wobec jednostki, jak i grup społecznych. Państwo, aby zapewnić korzystne warunki funkcjonowania jednostkom i grupom społecznym, dające im poczucie szansy rozwoju oraz braku zagrożeń, prowadzi określoną politykę społeczną. Jest to działalność podmiotów ustawodawczych, wykonawczych oraz kontrolnych państwa, a także samorządów i organizacji pozarządowych, zmierzająca do kształtowania odpowiednich warunków pracy i bytu, pożądanych struktur społecznych oraz stosunków społeczno-kulturowych, w których przy aktywności ludności będzie możliwe zaspokojenie potrzeb społeczeństwa na poziomie możliwym w danym okresie.
Polityka społeczna ma na celu obronę człowieka przed niezaspokojeniem jego potrzeb, początkowo najbardziej elementarnych, a następnie także rozwojowych . Uogólniając można zatem powiedzieć, iż celem polityki społecznej jest kreowanie "dobra" społecznego, a więc urzeczywistnianie sprawiedliwości społecznej oraz likwidacja "zła" społecznego, czyli usuwanie i łagodzenie kwestii społecznych.

Działalność państwa w sferze polityki społecznej ma na celu:
1. poprawę pozycji grup słabych ekonomicznie i społecznie;
2. zapobieganie czynnikom zagrażającym egzystencji najuboższych grup społecznych;
3. organizowanie postępu społecznego;
4. obronę przed niezaspokojeniem elementarnych i rozwojowych potrzeb człowieka;
5. łagodzenie nierówności i ubóstwa;
6. minimalizowanie społecznego ryzyka;
7. optymalizację podziału pomyślności.

Tak ujętą politykę społeczną możemy utożsamiać z dążeniami państwa do zapewnienia bezpieczeństwa społecznego rozumianego jako stwarzanie ludziom warunków do trwania, przetrwania i rozwoju.

W obszarze bezpieczeństwa społecznego można wydzielić trzy główne sektory prowadzące działalność na rzecz dobra społecznego:
• sektor publiczny, obejmujący działalność realizowaną przez instytucje rządowe i samorządowe;
• sektor wspólnotowy, obejmujący wsparcie społeczne i wymianę świadczeń oraz usługi pomiędzy rodziną przyjaciółmi, sąsiadami;
• sektor obywatelski, oparty na idei samopomocy, wykorzystujący inicjatywy społeczności lokalnych, wolontariat i organizacje pozarządowe.

Zagrożenia społeczne XXI w. ze względu na swój zasięg, natężenie oraz długotrwałość stają się zagrożeniami globalnymi, często wykraczającymi poza granice państw i kontynentów. Dlatego w realizacji zadań państwo musi zostać wsparte całym potencjałem, jakim dysponuje społeczeństwo. Aby ten potencjał (wartość społeczna, kapitał społeczny) był maksymalny, społeczeństwo musi być "silne i zdrowe", a nie męczone przez choroby społeczne. Dlatego konieczne i niezbędne jest dostrzeżenie ważności poruszanych zagadnień oraz podjęcie działań mających na celu poprawę bezpieczeństwa socjalnego i społecznego Polaków. Niezmiernie ważne jest również włączenie do tych działań wszystkich podmiotów działających na rzecz bezpieczeństwa, zarówno rządowych, samorządowych, jak i pozarządowych.
Sytuacja bytowa społeczeństwa decyduje o sile narodu i sile państwa, zgodnie z zasadą: im zamożniejsze społeczeństwo, tym łatwiej poradzi sobie w skrajnych sytuacjach życiowych. Bez tego polska racja stanu być może nie będzie miała racji bytu.

Karolina · Dołączył: 19 Mar 2010 Posty: 17 Przeczytał: 0 tematów Ostrzeżeń: 0/5

Psychologia społeczna definiuje konformizm, jako zmianę zachowania bądź opinii, wskutek rzeczywistego lub wyobrażonego wpływu innych ludzi. Termin ten pochodzi od łacińskiego słowa „conformo”, co oznacza: upodabniać, nadawać kształt.
Zanim zajmiemy się oceną postaw konformistycznych, przeanalizujmy powody dla których jesteśmy skłonni podporządkować się innym.
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na fakt, że skoro takie zachowanie jest powszechne, to musi prowadzić do osiągnięcia różnorakich korzyści.
Robert Cialdini, amerykański psycholog uważa, że związane są one przede wszystkim z realizacją trzech celów: dokonaniem prawidłowego wyboru, uzyskaniem aprobaty społecznej i zarządzaniem wizerunkiem własnej osoby.
np. Student, który zbyt mało czasu poświęcił na naukę do egzaminu, zerka przez ramię swojego kolegi, oczekując, że udzielone przez niego odpowiedzi są poprawne.
Powyższa sytuacja jest przykładem podporządkowania się osobom, które stanowią dla nas źródło wiedzy, które w danej sytuacji uważamy za bardziej kompetentne. W psychologii nazywa się to konformizmem informacyjnym. Wykazano, że mamy tendencje do poszukiwania cudzych interpretacji przede wszystkim wówczas, gdy napotkamy na niejasną sytuację.
Konformizm informacyjny kojarzony jest także z uleganiem autorytetom. Można to czynić na dwa sposoby. Pierwszy z nich polega na chęci postępowania zgodnie z zaleceniami bądź radami osoby, którą uważamy za bardziej doświadczoną. W taki sposób czynią między innymi dzieci słuchając swoich rodziców, bądź też wykonując polecenia nauczycieli. Towarzyszy temu przekonanie o słuszności takiego zachowania.

Inną odmianą konformizmu jest bezrefleksyjne przyjmowanie zaleceń osoby uznawanej przez nas za autorytet. Jeśli postępowanie takie podyktowane jest jedynie przyzwyczajeniem bądź niechęcią samodzielnego rozwiązania problemu – wówczas postępujemy w sposób schematyczny, co oducza nas twórczego myślenia i buduje nawyk unikania odpowidzialności za własne decyzje.
Uzyskanie aprobaty społecznej

Jesteśmy istotami społecznymi i do bycia szczęśliwymi potrzebujemy poczucia akceptacji. Świadomość tego, że należymy do społeczeństwa i czynnie bierzemy udział w jego rozwoju daje nam niezbędne poczucie bezpieczeństwa.
Bywają jednak sytuacje, kiedy wchodząc w nowe środowisko pragniemy dopiero zdobyć aprobatę społeczną. Stopień w jakim dostosujemy się do oczekiwań zależy bezpośrednio od grupy i bywa niezwykle zróżnicowany. Początkowo zachowujemy się w sposób konformistyczny, aby uniknąć odrzucenia. Z czasem zaś naszym głównym celem staje się zostanie pełnoprawnym członkiem grupy i pozyskanie niezbędnego poczucia bezpieczeństwa oraz różnorakich korzyści z tego płynących.

Wyobraźmy sobie następującą sytuację:
Nastolatek przeprowadził się do innego miasta, gdzie zaczął uczęszczać do szkoły. Chłopiec jest przeciwny wagarom. Tymczasem cała klasa ma zamiar uciec z lekcji. W związku z tym świeżo upieczony uczeń postanawia uciec ze wszystkimi.
W tym przypadku decyzją młodego człowieka niewątpliwie kierował lęk przed odrzuceniem. Ludzie mają świadomość tego, że naśladując grupę czasami postępują niewłaściwie, mimo to dostosowują się do zachowań innych członków, z obawy przed ośmieszeniem i odrzuceniem.

Zarządzanie wizerunkiem własnej osoby

Konformizm okazuje się także przydatny do ochrony stworzonego przez nas wizerunku samego siebie. Ludzie z reguły chcą być traktowani jako sprawiedliwi, uprzejmi, przyjaźnie nastawieni do świata, a także chcą by inni postrzegali ich podobnie. Zdarzają się często sytuacje, w których ludzie postępują w sposób zgodny ze zbudowanym przez siebie wizerunkiem, a niekoniecznie z odczuwanymi emocjami.

Dla zilustrowania posłużę się przykładem:

Starsza osoba wchodzi do tramwaju i urządza motorniczemu awanturę dlatego, że spóźnił się o pięć minut. Krzyczy, że tego dnia miasto jest przejezdne i nie ma korków, zatem zaistniała sytuacja jest karygodna i niedopuszczalna. Mężczyzna nie daje się jednak sprowokować i nie sprzecza się z kobietą, tylko dlatego, że uważa się za człowieka kulturalnego i wyrozumiałego wobec starszych ludzi.

Konformizm–jasne i ciemne strony

Przedstawione powyżej powody, dla których skłonni jesteśmy do konformistycznych zachowań, można rozważać dwojako. Z jednej strony konformizm przyczynia się do bierności, odtwórczego działania, braku własnego zdania. Z drugiej zaś strony przestrzeganie norm oraz podporządkowanie się autorytetom sprawia, że każdy z nas jest w pewnym sensie konformistą. Życie w społeczeństwie wymaga bowiem nieustannego poszukiwania kompromisów, co czasami wymaga zrezygnowania z domagania się swoich racji.
Naśladownictwo
obserwowanie osób zachowujących się agresywnie nasila agresję we własnym zachowaniu oserwatorów. Są to „modele” a obserwacja i naśladowanie ich to modelowanie. Teoria społecznego uczenia się zakłada ze modelowanie jest mechanizmem świadomej zmiany własnego zachowania pod wpływem obserwacji cudzego zachowania i jego skutków.

Teorie postaw
postawa człowieka wobec jakiego obiektu to wzgl.ednie trwała tendencja do pozytywnego lub negatywnego wartościowania tego obiektu przez tego cżłowieka. Istotnymi właściwościami postawy są znak i natęzenie.
Funkcje postaw:
 orientacyjna- określony stosunek do jakiegoś obiektu pozwala zorientowac si ejaki on jest a także jakie są inne powiązane z nim obiekty.
 Instrumentalna- obiekt jest dla nas pozytywny lub negatywny, dzieki temu z epomaga lub przeszkadza w realizacji ważnych dażeń
 ekspresja wartości utrzymywanie i ujawnianie pewncyh postaw sprawia czlowiekowi satysfakcje ponieważ w ten sposob może on wyrazić wiarę w cenione przez siebie wartości a więc i wyrazic kim jest w istocie
 fcja spoleczno adaptacyjna- człowiek zywi okresloną postawę wobec jakiego sobiektu ponieważ pomaga to zaprezentowac si einnym ludziom w pozytywnym swietle i podtrzymac pożadane prze zniego wiezi spoleczne
 fcja obrony ego- pomoc jej wyznawacy w utrzymaniu dobrego mniemania o sobie lub rozwiazaniu wewnetrznych konfliktow

postawa jest rezultatem zachowania. Idea warunkowania sprawczego kaze oczekiwac wyksztalcenia się pozytywnej postawy jezlei działania na rzecz jej obiektu zostaja nagrodzone a negatywnej- gdy działania takie zostają ukarane. Logika podpowiada przy tym ze im silniejsze są wzmocnienia- nagrody, kary- tym bardziej intensywne są wywoływane prze zni epostawy. Jednak zachowanie czlowieka może wywierać sielniejszy wpływ na jego postawy w obecności małych niż duzych nagrod i kar. Za pozornie niezrozumiałymi i irracjonalnymi postawami ludzi ukrywac się może proste warunkowanie np. niechcec do ludzi poznanych w nieprzyjemnych okolicznosciach, większość rekalm probuje wytworzyc w potencjalnych klientach pozytywną postawe wobec produktu wielokrotnie pokazując go z jakims bodzcem bezwarunkowo wywwolujacym pozytywne emocje.akie warunkowanie klasyczne jest mechanizmem ksztaltowania postaw niezaleznym od nabywania nowych przekonan o własnościach obiektu postawy. Polega ono na bezpośrednim ksztąltowaniu stosunku emocjonalnego do obiektu czemu moz etowarzyszyc nastepcza zmiana przekonan o obiekcie.
Inny mechnizm tworzenia skojarzen to warunkowanie sprawcze które polega na uczneiu się znaczenia pierwotnie obojetnej reakcji dzieki temu, ze po niej i zwykle z jej powodu pojawiaja się pozytywne lub nagatuwne dl ajednostki zdarzenia.

Teoria zmian postaw
perswazja- sztuka przekonywania kogoś do własnych racji.
Procesualny model perswazji w jego myśl ostateczny efekt komunikatu persfazyjnego zalezy od co najmniej 5 etapow jego przetwarzania: uwagi, zrozumienia jego treści, ulegania jego argumentom, utrzymywania tej zmienenj postawy i wykorzystywania jej we własnym zachowaniu odbiorcy komunikatu.

Teorie dwutorowości perswazji głoszącej, że zmiana postaw może zachodzić torem centralnym bądź peryferycznym, czyli według modelu szans na rozpracowanie przekazu (R.Petty, J.Cacioppo, 1981, 1986) poprzez staranne i przetwarzanie informacji zawartej w przekazie bądź poprzez powierzchowne zidentyfikowanie jakiegoś sygnału sugerującego pozytywny lub negatywny stosunek do stanowiska oferowanego w przekazie. W pierwszym przypadku zmiana postawy zależy głównie od jakości argumentacji i ma trwały charakter, w drugim przesunięcie postawy w kierunku tej prezentowanej w przekazie nie ma trwałego charakteru.
Cantralny tor ma u swoich podstaw staranne i przemyslane przetwarzanie info zawartej w przekazie apodstawową przasłanka skuteczności przekazu jest jego zdolnośc do wywoływania przychylnych reakci poznawczych.
Peryferyjny tor opiera się nie tyle na rozważaniu merytorycznej wartości otrzymanej info ile na powierzchownym zidentyfikowaniu jakiegos sygnalu sygerującego pozytywny lub negatywnystosunek do stanowiska oferowanego w przekazie.

Teorie atrybucji
Atrybucja – przypisywanie czegoś komuś lub czemuś. W psychologii pojęcie atrybucji odnosi się do tego jak ludzie wyjaśniają przyczyny swojego bądź cudzego zachowania.
Atrybucja wewnętrzna – inaczej atrybucja dyspozycyjna; rodzaj atrybucji w psychologii, zakładający iż przyczyną danego zdarzenia były cechy jego sprawcy (np. zdolności lub ich brak, inteligencja, włożony wysiłek, cechy osobowości) w przeciwieństwie do czynników zewnętrznych wobec sprawcy ;atrybucja zewnętrzna, atrybucja sytuacyjna – rodzaj atrybucji w psychologii, zakładający, iż przyczyną zachowania danej osoby były właściwości sytuacji lub inne czynniki zewnętrzne względem tej osoby (np. przypadek, trudność zadania, pech, pogoda, śliska jezdnia, zachowanie innych ludzi, itp.) w przeciwieństwie do jego własnych cech i wyborów (atrybucje te mogą podlegac deformacjom, jedna z nich jest podstawowoy błąd atrybucji polegający na skłonności do przypisywania cudzych zachowan czynnikom wewnetrznym przy niedocenieniu roli sytuacyjnych wyznacznikow tych zachowan.

Karolina · Dołączył: 19 Mar 2010 Posty: 17 Przeczytał: 0 tematów Ostrzeżeń: 0/5

Referat na temat: Psychologiczne uwarunkowania bierności i aktywności wychowanków

Anett06

Aktywistyczna koncepcja wychowanka w ujęciu Floriana Znanieckiego

Socjologiczna koncepcja wychowania Floriana Znanieckiego powstała w tym samym czasie, co pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej, ale była tworzona w innych warunkach kulturowych i cywilizacyjnych oraz wzbogacona o obserwacje procesów społecznych zachodzących w społeczeństwie amerykańskim.

Florian Znaniecki (1882-1958) Światowej sławy uczony. Polski socjolog okresu międzywojennego o bogatym życiorysie osobistym i naukowym. Założyciel pierwszego w Polsce Instytutu Socjologicznego (Poznań 1920),profesor Uniwersytetu Poznańskiego (1920-1939).Twórca wieloaspektowego, bogatego i konsekwentnego systemu socjologicznego, którego ważnym segmentem stała się socjologia wychowania.
Był zwolennikiem "kulturalizmu”.(sądził, że socjologia jest nauką o kulturze). Sformułował zasadę "współczynnika humanistycznego", wedle której zjawiska społeczne należy traktować jako przedmiot czyichś czynności. Dlatego tak wielki nacisk kładł na doświadczenia i poglądy jednostek.
Jego prace są znane w świecie, szczególnie w USA, gdzie mieszkał i pracował przez wiele lat.
Główne prace:
1. „Wstęp do socjologii”
1. „Upadek cywilizacji zachodniej”
2. „Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości”
3. „Socjologia wychowania”
4. „Miasto w świadomości jego obywateli”

Znaniecki podkreśla, że wychowanie jest wytworem społeczeństwa i zarazem najważniejszym narzędziem jego przemian. Z obserwowanych realiów epoki najbardziej istotny dla przebiegu i skutków wychowania jest:

• proces zanikania grup pierwotnych (rodziny, społeczności sąsiedzkiej , grup rówieśniczych)
• i tym samym ich funkcji wychowawczej
• a także słaba efektywność szkoły w zakresie wprowadzania młodych jednostek do życia społecznego, co powoduje osłabienie wychowawczej funkcji społeczeństwa

W złożonym zjawisku wychowania Znaniecki rozróżnia proces wychowania rozgrywający się w ramach stosunku społecznego wychowawca - wychowanek oraz społeczne warunki wychowania, które określa jako społeczeństwo wychowujące.

W rozumieniu Znanieckiego proces wychowania jest samoistnym, autonomicznym systemem, składającym się z określonych elementów (celów, środków, metod, wiedzy wychowawcy o obiektach i faktach, które są przedmiotem jego oddziaływania) spełniających złożone określone funkcje.

Istotą działania wychowawczego jest urabianie osobowości wychowanka, czyli wywoływanie w niej zaplanowanych i pożądanych zmian. Jest to proces twórczy, w którym stosowanie się wychowawców do ogólnych reguł pedagogicznych nie powinno prowadzić do standaryzacji rozwoju – „mechaniki pedagogicznej” powierzonych im wychowanków.

Podstawą twórczej postawy wychowawczej jest rozpoznanie przez wychowawcę indywidualności wychowanka, a nawet wszystkich wpływów społecznych którym podlega. Indywidualność wychowanka jest zawsze najwyższą wartością.

„(…) wychowaniu indywidualistycznego ideału jako najwyższego narzucić nie można; wychowanie tak jak praktycznie istnieje, uwzględnia i uwzględniać będzie zawsze rozwój indywidualny (lub „szczęście” indywidualne) tylko w takiej mierze, w jakiej tego chce i potrzebuje społeczeństwo…”

Jeśli wychowawca nie potrafi twórczo kierować procesem wychowania, stosunek wychowawczy ulega zerwaniu, zanika wtedy relacja nauczyciel – uczeń, która jest najbardziej wartościowa dla procesów osobotwórczych. Sama obecność wychowawcy, wynikającą z wykonywania czynności dydaktycznych, nie jest wystarczająca do wywierania wpływu formującego osobowość wychowanka, wtedy on kształtuje się sam w drodze samokształcenia. Wymóg aktywnego współdziałania nałożony jest również na wychowanka:
„(…) wychowanek ma więc współdziałać z wychowawcą w urabianiu własnej osoby, aktywnie wpływać na własny rozwój w taki sposób, aby dopomóc wychowawcy w osiągnięciu jego celu”

Aktywistyczna koncepcja wychowanka wynika z nakreślonej przez Znanieckiego teorii osobowości. Osobowość człowieka – traktowana jako jedna rzeczywistość, jest ściśle powiązana z rzeczywistością społeczną. Osobowość funkcjonuje jako układ społeczny.

Warunkiem pomyślnego rozwoju osobowości młodzieży, czyli kandydatów na członków społeczeństwa jest stworzenie szerokiej płaszczyzny do podejmowania działań i przejawiania postawy twórczej. Z tego punktu widzenia Znaniecki formułuje postulaty bardzo radykalnej przebudowy szkoły:

• przełamanie izolacji szkoły od życia codziennego
• rezygnacja z ćwiczenia umysłu przez opanowywanie fikcyjnych zagadnień i „nieżywotnych” czynności, przeważnie zbędnych poza szkołą
• pobudzenie zainteresowania uczniów przez skierowanie ich uwagi i aktywności na realne zadania
• wdrażanie uczniów do współdziałania i budowania rzeczywistych więzi grupowych

Istotą wychowania społecznego jest:
• umiejętność uczestniczenia w życiu grupy
• umiejętność stosowania się do obowiązujących zasad współżycia
• udział w aspiracjach i dążeniach rozwojowych

Trudno jednak wskazać taką płaszczyznę wychowania społecznego, która pomieściła by masy młodzieży objęte nauczaniem szkolnym. Znaniecki postuluje, że do realizacji tego zadania najbardziej owocna może być wszelka działalność kulturalna. Na tym polu możliwe jest zorganizowanie grup dorosłych współdziałających z młodzieżą, dopełniających uspołeczniające oddziaływanie szkol. Tak więc kwestii od czego rozpocząć zmiany: od urabiania ludzi czy też od przekształcania warunków społecznych, Znaniecki zajmuje podobne stanowisko jak Radlińska.
Zmiany powinny zachodzić równocześnie, a szkoła powinna stać się ogniwem życia kulturalnego i współdziałania młodzieży ze starszym pokoleniem społeczeństwa. Rezultatem tego współdziałania pokoleń ma być wzrastanie młodzieży w społeczeństwo, wyrażające się w jej pełnoprawnym i twórczym uczestnictwie we wszystkich dziedzinach życia.

Znaniecki przywiązywał wielką wagę do rozbudzania , rozwijania i utrwalania w każdej
jednostce wszelkiego zarodka twórczych uzdolnień i ukierunkowania ich na realizację dobra wspólnego, wyrażającego się w solidarnej współpracy z innymi dla urzeczywistnienia wspólnych ideałów.

Ważnym zadaniem wychowania jest kształtowanie u ludzi umiejętności współdziałania